Wednesday, November 2, 2016

  1.                                             Infinitive and gerund 

  • Infinitive- Эс тухайлах төлөв нь үйлийн эзэнгүй дангаар хэрэглэгдэх бөгөөд үйлийн ба нэрийн шинжийг агуулсан байдаг. 
  •  Эс тухайлах төлөв нь өөр үйл үг, баймж үйл үгтэй нийлж баймж үйл үгийн ямар нэгэн цагийг илэрхийлнэ.
Жишээ нь:          He began to learn English at the age of 7.
                            Тэр 7 настайдаа англи хэл судлаж эхэлжээ.
  • Тусгай асуух үгийн хамт To infinitive хэрэглээ
  1. ask-асуух
  2. know-мэдлэг мэдэх
  3. understand-ойлгох
    decide-шийдэх шийдвэрлэх
  4. remember-санах
  5. wonder-гайхамшиг
  6. explain-тайлбарлах 
  7. show-харуулах
  8. forget-мартах 
  9. tell-ярих
  10. Зэрэг үйл үг хэрэглэгдвэл:         Could you tell me how to get to airport?
  11.                                                    Онгоцны буудалруу яаж хүрдгийг хэлж өгөхгүй юу?
  12.                                                     I asked how to get to the airport.
  13.                                                     Онгоцны буудалд яаж хүрдэгийг би асуув.
  • Үйлийн эхлэл, төгсгөл, явцыг илэрхийлсэн үгийн араас to infinitive хэрэглэнэ. 
  1.  Үүнд: begin, finish, continue, start
  2. Жишээ нь:   He began to study Russian when he was 7.
  3.                     Тэр 7 настай байхаасаа орос хэл судлаж эхэлжээ.
  4.                      She continued to write her letter after dinner. 
  5.                     Тэрээр оройн хоолны дараа захиагаа үргэлжлүүлж бичив.
  6.                     Have you finished to write your letter?
  7.                     Захиагаа бичээд дуусчихав уу?
  • Зарим үгийн араас “to infinitive” хэрэглэдэг
* afford agree appear arrange fail choose
* dare decide learn manage hope Intend
* be afraid promise offer plan pretend
* attempt seem tend threaten try forget
Жишээ нь:             We arranged to meet at the petrol station.-
                              Бид шатахуун түгээх станц дээр уулзахаар тохиролцов.
                              She tends to tell lies.- 
                               Тэр эмэгтэй жаахан худал хэлэх гээд байдаг юм.
                               He refused to be interviewed.- 
                               Тэр ярилцлага өгөхөөсөө татгалзав.
  • Үйл үг + тусагдахуун+to+эс тухайлах төлөв гэсэн бүтцэд доорх үгс хэрэглэгдэнэ.
Advise Allow Ask Command Enable
Encourage Expect Forbid Force Get
Help Invite Mean Order Permit Persuade
Recommend Remind Teach Tell 
Want Warn Would like Would prefer 
Жишээ нь:                       The doctor advised her to take much liquid
                                        Эмч түүнд шингэн юм сайн ууж байхыг зөвлөв.
                                        The darkness enabled him to escape.
                                         Түнэр харанхуй түүнд зугтах боломж олгов.
  • Like, want, love, can’t bear, hate, need зэрэг үг хэллэг нь “to infinitive” тэй хэрэглэгдэнэ.
 Жишээ нь:                     I like to ride a horse.
                                       Би морь унах дуртай.
                                       Bold wants to ride a race horse.
                                       Болд уралдааны морь унахыг хүсдэг.
                                       I love to see a movie.
                                       Би кино үзэх дуртай.
  • Ардаа “for” угтвартай хэрэглэгддэг үйл үгийн ард to infinitive хэрэглэнэ.
Жишээ нь:                             We are waiting for him to play football.
                                              Бид түүнийг хөл бөмбөг тоглохоор хүлээж байна.
                                              The police are looking for the guilty person to arrest.
                                               Цагдаагийнхан гэмт этгээдийг баривчлахаар хайж байна 

  • Gerund /Үйлт нэр

  • Үйл үг нь “-ing” төгсгөл авч нэр үгийн үүрэг гүйцэтгэхийг үйлт нэр гэнэ.
  • Англи хэлний үйлт нэр нь нэрийн болон үйлийн шинжийг агуулсан байдаг тул өгүүлбэрт аль ч гишүүний үүргийг гүйцэтгэж чадна.
  1. Жишээ нь:                 Smoking is unhealthy
  2.                                    Тамхи татах нь эрүүл мэндэд хортой (өгүүлэгдэхүүн)
  3.                                    He prefers living in a Ger
  4.                                   Тэр гэрт амьдрахыг илүүд үздэг. (тусагдахуун)
  5.                                    My hobby is collecting stamps
  6.                                    Миний сонирхдог зүйл бол марк цуглуулах. (өгүүлэхүүн)
  7.                                    This teacher has used several methods of teaching English
  8.                                    Энэ багш англи хэл заах хэд хэдэн арга хэрэглэж иржээ. (тодотгол)
  9.                                    He came to Mongolia for studying ethnography-
  10.                                    Тэрээр монголд угсаатны зүйг судлахаар иржээ. (байц)
  • Мөн нэр үг, төлөөний үг, үйл хавсралтай оршдгоороо үйл үгтэй төстэй.
  1.  Жишээ нь:                        I like reading books
  2.                                            Би ном унших дуртай.
  3.                                           I like reading it- 
  4.                                          Би үүнийг унших дуртай
  5.                                          I like reading aloud- 
  6.                                          Би чанга унших дуртай.

  • Indefinite gerund:  
 Active:
                          John likes fishing.- Жонн загасчлах дуртай.
Passive:
                I don’t like being told what to do when I’m cooking .
                Би хоол хийж байхдаа юу хийхээ заалгах дургүй.
  • Perfect gerund:
Active:
            I congratulate you on having graduated from the institute.
             Дээд сургуулиа төгссөнд чинь баяр хүргэе.
Passive:
                I congratulate you on having been awarded the gold medal. 
               Алтан медалиар шагнуулсанд тань баяр хүгэе.
  • Тодорхой бүлэг үг болон хэлц үгийн араас хэрэглэгдэнэ.
  • Үйлт нэрийн хэрэглээ admit Consider excuse forget  like practice  suggest  try  avoid delay  enjoy  Hate  mind  remember  go begin  deny  finish  Imagine miss stop regret need Continue dislike Fancy involve mention start risk 
Жишээ нь:                Have you finished reading this novel? 
                                 Чи энэ романыг уншад дуусчихсан уу?
                                 I hate playing cards.
                                Би хөзөр тоглох тун дургүй.

  • Хавсрал нэрийн дараа.
  • a) Угтвар үггүй  busy, worth, angry
Жишээ нь:                    Ann is busy doing her homework. 
                                     Анна гэрийн даалгавараа хийгээд завгүй байна.
                                     She is angry shouting at her children.
                                     Тэр эмэгтэй хүүхдүүдээ загнаад ууртай байна.
  • b) Угтвар үгтэй afraid of  sorry for hopeless at keep on bored with brilliant at capable of tired of good at interested in responsible for
Жишээ нь:                         Tom is good at skiing. 
                                           Том цанаар гулгахдаа сайн.
                                           I am fond of riding a horse.-
                                          Би морь унах дуртай.
                                           I got tired of asking you.
                                          Би чамаас гуйж залхлаа.
                                          Most people are afraid of being bitten by dog.
                                          Ихэнх хүмүүс нохойд хазуулахаас айдаг.
                                          I’m interested in living here.
                                           Би энд амьдрах сонирхолтой байна.
  • Нэр үгийн араас угтвар үгтэй excuse for plan for programe for advantage of idea of opportunity hope of disadvantage of way of chance of reason for 
Жишээ нь:       We didn’t know the reason for his being angry.
                        Түүний дуртай байсан шалтгааныг бид мэдсэнгүй.
                        She had opportunity of going to the United Kingdom last year.
                        Өнгөрсөн жил түүнд нэгдсэн вант улсад очих завшаан олдсон. Жишээ нь:         After returning to Ulaanbaatar he told me about that cave.
                           He left without saying good-bye.
                          Тэр баяртай ч гэлгүй яваад өгөв.

No comments:

Post a Comment